Filmografia Nowej Huty 1975-1976

1975 rok

BUDUJEMY NOWY DOM – SZKIC DO PORTRETU

Reportaż, real. zespołowa, 16 mm., ok. 11 min.

Lata siedemdziesiąte, sceny z placów budowy obiektów użyteczności społecznej i bloków mieszkalnych, narady operacyjne, wypowiedzi budowniczych. Poza materiałami telewizyjnymi wykorzystano ujęcia filmowe z Amatorskiego Klubu Filmowego „Nowa Huta”.

Prod. - TVP (Oddział w Krakowie).

PRACA HUTY

Reportaż, 35 mm, czas proj. 8 min. Real. – Józef Arkusz.

Film dla uczniów pierwszych klas szkoły podstawowej. Zapoznanie młodego widza z pracą hutników w kombinacie HiL.

Prod. WFO.

OPOWIADANIA O PRZYJAŹNI

Dokument, 35 mm, 6 aktów, 1522 m. Reż. – Leonid Machnacz, Ludwik Perski. Zdj. – Jerzy Gościk, Wasilij Kisielow, Sergiusz Sprudin. Muz.  – Witalij Gewiksman, Henryk Kuźniak. Montaż – Agnieszka Bojanowska, Galina Musinowa.

Film oparty na luźno skomponowanych sekwencjach ukazujących kontakty w wielu dziedzinach życia, dotyczących przyjaźni Polski  ze Związkiem Radzieckim.

Prod. WFD (F. 2549) oraz Centralna Wytwórnia Filmów Dokumentalnych – Moskwa. (F. 2560 – wersja skrócona).

HUTA 75

Reportaż, 35 mm, 2 akty, 444 m. Real. – Jan Łomnicki oraz Barbara Kosidowska, Krystyna Pohorecka, Ewa Strzałka, Krystyna Tunicka - Palluth.

Reportaż zrealizowany z okazji 30-lecia powstania kombinatu. Modernizacja huty. Dzień dzisiejszy w powiązaniu z okresem budowy. Prod.

WFD (F. 2579).

RYTMY

Teledysk, 16 mm, 1 akt, 66 m. Reż i zdj. – R. Wróblewski. Montaż – B. Kosiedowska. Impresja o budowie i pracy HiL.

Prod. TVP – WFD (F. 2594).

SOLIDARNI W DNIACH WALKI I POKOJOWEJ PRACY

Reportaż - wydanie specjalne PKF, 35 mm. 2 akty, 408 m. Redakcja – M. Chrzanowski. Zdj. – R. Golc, S. Sławkowski, E. Zawistowska, W. Jabłoński, H. Makarewicz. Montaż – B. Kosidowska.

Film z oficjalnej wizyty przyjaźni, jaką złożyła delegacja Wietnamu z pierwszym sekretarzem KC PPW tow. Le Duanem na czele. Zrealizowany również w wersji wietnamskiej.

Prod. WFD (F. 2611).

1976 rok

CZŁOWIEK Z MARMURU

Film fabularny, 35 mm, 4518 m. Scen. – Aleksander Ścibor–Rylski. Reż.  – Andrzej Wajda. Zdj. – Edward Kłosiński. Muz. – Andrzej Korzyński. Wykonawcy: Jerzy Radziwiłowicz, Krystyna Janda, Tadeusz Łomnicki, Jacek Łomnicki, Michał Tarkowski, Piotr Ćieślak, Wiesław Wójcik, Krystyna Zachwatowicz, Magda Teresa Wójcik, Bogusław Sobczuk i inni.

Rok 1952. Ekipa robotników zdejmuje ogromny portret przodownika pracy Mateusza Birkuta, wiszący na głównym placu Nowej Huty. Rok 1976. Gmach telewizji w Warszawie. Agnieszka, studentka szkoły filmowej, przekonuje redaktora o szczególnej wartości swojej pracy dyplomowej – historii życia Mateusza Birkuta. Uzyskuje zgodę  na realizację. Ogląda zdjęcia dokumentalne Nowej Huty z okresu budowy kombinatu, junaków SP podążających z całej Polski na sztandarową inwestycję okresu stalinowskiego. Wśród nich jest Mateusz Birkut, rekordzista w układaniu cegieł. Film dokumentalny Jerzego Burskiego “Oni budują nasze szczęście” jest apologią bohatera tamtych lat. Od Burskiego Agnieszka dowiaduje się o kulisach powstania dokumentu, który był zwyczajną inscenizacją. Birkut zdobył sławę, otrzymał mieszkanie, a jego marmurowa rzeźba zdobiła wystawę  w “Zachęcie”. Mateusz zostaje instruktorem, jeździ po budowach wraz  z kolegą Witkiem i niejakim Michalakiem, ucząc nowych technik murarskich. To właśnie Michalak opowiada Agnieszce epizod, kiedy podczas bicia rekordu ktoś podłożył Birkutowi gorącą cegłę i spowodował jego kalectwo. Birkut pracuje jako działacz  związkowy. Za sprawą Michalaka Witek zostaje aresztowany. Birkut desperacko poszukuje przyjaciela, trafia na mur milczenia służby bezpieczeństwa. Traci pracę, zostaje pozbawiony odznaczeń, wyrzucony z mieszkania, mimo iż jego żona Hanka Tomczyk spodziewa się dziecka. Zdesperowany Birkut rzuca cegłę w okno Urzędu Bezpieczeństwa i zostaje aresztowany. Agnieszka ukrytą kamerą filmuje rozmowę z Michalakiem, ale podstęp się wydaje i taśma zostaje zniszczona. Redaktor daje Agnieszce ostatnią szansę kontynuowania filmu pod warunkiem odbycia rozmowy z Witkiem, dziś ważnym budowniczym Huty Katowice. Wcześniej ogląda nieznane dokumentalne materiały filmowe z procesu wytoczonego Witkowi, obrazujące niezłomną postawę Birkuta. W Hucie Katowice Witek opowiada Agnieszce dalsze losy Mateusza. Po rehabilitacji w 1956 roku rozpoczął poszukiwania żony, która po wyroku wyparła się męża i wyjechała do Zakopanego. Agnieszka odnajduje Hankę Tomczyk i wstrząśnięta jej życiową klęską sama decyduje się nie używać ukrytej kamery. Rodzinna wieś Birkuta. Wybory 1957 roku. Birkut głosuje bez skreśleń, wraz z nim cała wieś. Redaktor odrzuca film pod pretekstem, że Agnieszka nie odnalazła bohatera. Załamana dziewczyna wraca do rodzinnego miasteczka  i spotyka się z ojcem, który podtrzymuje ją na duchu. Dziewczyna jeszcze raz przezwycięża kryzys. Rozpoczyna poszukiwania na nowo i odnajduje Maćka Tomczyka przed bramą Stoczni Gdańskiej. Maciek informuje Agnieszkę, że jego ojciec nie żyje. Nie rozumie jej pasji i odmawia pomocy, ale dziewczyna walczy do końca. W ostatniej scenie Agnieszka i Maciek Tomczyk idą razem długim korytarzem w gmachu warszawskiej telewizji.

Film jest syntezą najnowszej historii powojennej Polski. Spina klamrą dwie epoki: lata odbudowy kraju w okresie stalinowskim i rzeczywistość polityczną lat siedemdziesiątych. Pokazuje tragedię ludzi, którzy uwierzyli w sens komunistycznych przemian i zostali przez system zniszczeni. Jest drwiną z mechanizmów biurokratycznych autorytarnego systemu. Pokazuje sposób sprawowania władzy nad kulturą oraz mass mediami i ludzi gotowych na kompromis dla ratowania pozorów niezależności. Film był rozpowszechniany w ograniczonym zakresie, lecz mimo to odegrał ważną rolę w kształtowaniu postaw obywatelskich społeczeństwa lat osiemdziesiątych (W.P. Leksykon Polskich Filmów Fabularnych).

Nagroda Dziennikarzy na Festiwalu FPFF w Gdańsku (1977), FIPRESCI na MFF w Cannes (1978); nagroda dla Jerzego Fedorowicza - MF  w Brukseli /1979/; Nagroda Główna dla filmu i Jerzego Radziwiłowicza  - Festiwal w Belgradzie /1979/; Nagroda Specjalna na MFF w Cartagenie /1980/.

Prod. Zespół „X”, WFD Warszawa.

DOKUMENT DLA SYNA

16 mm, czas proj. 27 min. Scen. i real. – Maciej Szumowski. Zdj. Wiesław Kielar. Montaż – Martyna Kłos.

Dokumentalny zapis sytuacji i wydarzeń w Nowej Hucie. Realizacja dla redakcji „Studio 2”.

Prod. TVP

KRONIKI FILMOWE - WFD

PKF 26B/76

Temat 3. 42,6 m. Real. – H. Makarewicz Ośrodki wypoczynkowe  dla pracowników HiL. Sprzęt rekreacyjny. Wypoczywający hutnicy.

MATERIAŁY ROBOCZE - WFD

Poz. 32091. 200 m. Real. – H. Makarewicz. Sylwetka brygadzisty – elektromechanika, sekretarza POP – Jana Gąsiora. Ujęcia na hali remontowej przedsiębiorstwa TRANSBUD w Nowej Hucie oraz podczas codziennych zakupów bohatera z żoną i synem.

Poz. 32502. 180 m. Real. – Trzeszewski. Harcerska pomoc dla Nowej Huty. Młodzież przy pracach wykończeniowych. Dziewczyny przygotowują posiłki w kuchni polowej. Przejazd harcerzy osinobusami. Zbiórka młodzieży w hełmach ochronnych. Porządkowanie terenów.