Filmografia Nowej Huty 1954-1955

1954 rok

KRONIKI FILMOWE - WFD

PKF 3/54

Temat 4-6. Real. - H. Makarewicz. Rejony wielkich pieców. Montaż mostu przeładunkowego. Koksochemia - budowa silosów metodą szalowania ślizgowego.

PKF 5/54

Temat 2. 33 m. Real. - H. Makarewicz. Kombinat otrzymuje imię  W. I. Lenina. Uroczyste zebranie załogi. Przemówienie gen. Jóźwiaka  i ambasadora Popowa. Ujęcia kombinatu.

PKF 9/54

Temat 1. 38 m. Real. - H. Makarewicz. Teren budowy wielkich pieców   w śniegu. Dymiące parowozy. Zakładanie ładunków wybuchowych - wysadzanie zamarzniętej ziemi. Pracujące kopaczki i spychacze.

PKF 11/54

Temat 3. 25 m. Real. - H. Makarewicz. Montaż gazociągu wielkopiecowego. Dźwig podnosi i ustawia konstrukcję.

PKF 13/54

Temat 5-6. 26 m. Real. - H. Makarewicz. Kominy. Rejon budowy zgniatacza. Zbrojenie fundamentów. Montaż urządzeń. Zakładanie wirnika do generatora. Jadące do kombinatu samochody.

PKF 18/54

Temat 3-4. 28 m. Real. - H. Makarewicz. Widok ogólny kombinatu  w budowie. Hala zgniatacza. Podnoszenie mostu w rejonie wielkich pieców. Inżynier Kuźmiński udziela wskazówek.

PKF 23/54

Temat 5. 34 m. Real. - H. Makarewicz. Na gruzach tablica z napisem "Mogiła". Nowe domy, tramwaj, kwitnące, drzewa, matki z dziećmi. Tysięczne dziecko Nowej Huty i pierwsze dziecko urodzone w Nowej Hucie.

PKF 28-29/54

Temat 18. 31 m. Real. - H. Makarewicz. Wielki piec przed rozruchem. Fragmenty prac na szczycie elektrycznych filtrów. Prace wykończeniowe. Uruchomienie mostu przeładunkowego.

PKF 32/54

Temat 12-13. 25 m. Real. - H. Makarewicz, Z. Raplewski. Rozruch pierwszego pieca. Przygotowanie do spustu. Spust. Zebranie załogi. Widok ogólny wielkiego pieca. Praca mostu przeładunkowego.

PKF 34/54

Temat 1. 36 m. Real. - H. Makarewicz. Wylew pierwszej surówki. Szyna zlewająca surówkę do form. Transport. Formy pod prysznicem. Przeładunek na wagony. Wykorzystanie dźwigów, elektromagnesów. Odjeżdżający pociąg z surówką.

PKF 38/54

Temat 4-6. 60 m. Real. - H. Makarewicz. Wyładowywanie radzieckich maszyn dla kombinatu. Skrzynie na rampie. Budowa osiedla A-11 (mechaniczne tynkowanie, wykorzystanie elementów prefabrykowanych).

PKF 51/54

Temat 4-5. 44 m. Real. - H. Makarewicz. Wielkie piece - panorama. Montaż hali walcowni blach cienkich. Koksochemia. Wytwórnia materiałów ogniotrwałych - hale produkcyjne.

MATERIAŁY ROBOCZE - WFD

Poz. 7774.  90 m. Real. - H. Makarewicz. Kombinat - siłownia. Montaż  w nocy turbogeneratora.

Poz. 7847. 120 m. Real. - H. Makarewicz. Kombinat. Montaż suwnicy do zgniatacza.

Poz. 7848. 80 m. Real. - H. Makarewicz. Prace w kombinacie w okresie dużych mrozów.

Poz. 7897. 140 m. Real. - H. Makarewicz. Montaż wielkiego pieca.

Poz. 7920. 120 m. Real. - H. Makarewicz. Smołowarka przy stalowni. Obiekt, na którym pracują same kobiety. Fragmenty ciężkich prac.

Poz. 7933. 75 m. Real. - H. Makarewicz. Nowa Huta - miasto. Widok ogólny osiedla. Klubo - kawiarnia.

Poz. 7938. 110 m.  Real. - H. Makarewicz. Kombinat. Budowa zgniatacza.

Poz. 7979.  60 m. Real. - H. Makarewicz. Budowa wywrotnicy wagonowej na koksowni.

Poz. 8017. 300 m.   Real. - H. Makarewicz. Różne ujęcia obiektów kombinatu.

Poz. 8033. 110 m.  Real. - H. Makarewicz. Budowa koksowni. Praca murarzy. Kobiety noszące cegły.

Poz. 8091. 120 m.   Real. - H. Makarewicz. Montaż pompowni. Prace odbywają się pod nadzorem inż. Bykowa - naczelnego energetyka PKiN.

poz. 8258. 238 m.  Real. - H. Makarewicz Aglomerownia i koksownia. Obiekty w rusztowaniach.

Poz. 8306. 35 m. Real. - H. Makarewicz. Robotnicy na rusztowaniach - prace wysokościowe.

Poz. 8567. 80 m. Real. - H. Makarewicz. Start do biegu robotników  i trasa wokół kombinatu.

Poz. 8568. 60 m. Real. - H. Makarewicz. Budowa walcowni blach cienkich.

Poz. 8586. 120 m. Real. - H. Makarewicz. Kombinat. Oczyszczanie  i murowanie kadzi.

poz. 8601. 100 m.  Real. - H. Makarewicz Odlewnia. Widok pieca. Spust stali. Ładowanie pieca.

Poz. 8652. 140 m. Real. - H. Makarewicz. Wytwarzanie materiałów ogniotrwałych.

Poz. 8658. 172 m.  Real. - H. Makarewicz. Budowa osiedla mieszkaniowego - brukowanie ulicy. Ruch uliczny. Wybory do Rad Narodowych. Głosowanie, obliczanie głosów.

Poz. 8658. 172 m. Real. - H. Makarewicz. Ulice Nowej Huty - przechodnie, samochody, sklepy.

INGARDENOWIE

Na szczególną uwagę zasługuje architektura budynków zlokalizowanych przy Placu Centralnym. Jej neoklasycystyczny wyraz, bliski architekturze Placu Konstytucji w Warszawie, jest zasługą Janusza i Marty Ingardenów.

Zadziwiające informacje, czy raczej interpretacje dotyczące stylu Nowej Huty podaje Maciej Miezian, historyk i miłośnik dzielnicy. Jego zdaniem Teatr Ludowy (proj. E. Dąbrowski, J.M. Ingardenowie, 1952 - 1953, real. 1954 - 1955), wybudowany jest na wzór ptolemejskiej świątyni z końca I w. p.n.e. Z kolei "zimna wojna" wymusiła na projektantach kształtowanie osiedli na wzór twierdzy, która obroniłaby przed atakiem NATO (attyki to blanki obronne i osiedle Centrum - B, które przypomina zamek w Czersku). Centrum Administracyjne kombinatu metalurgicznego (J. Ballenstedt, J.M. Ingardenowie, 1951, real. 1954) to nowohucki Pałac Dożów i Watykan razem wzięte wzorowane w dodatku na zamku Capraroli (palazzo in fortezza). Rozmach interpretacji Mieziana przypomina nieco rozmach, jaki towarzyszył budowie...

Ewa Zamorska - Przyłuska

Mies. "Architektura i Biznes" nr 7/99

1955 rok

NOWA HUTA

Reportaż, 35 mm, 1 akt, 198 m. Nowa Huta - kombinat metalurgiczny. Ujęcia w planach ogólnych. Walcownia. Uroczystości z okazji 10 rocznicy Układu Jałtańskiego.

KRONIKI FILMOWE - WFD

PKF 1/55

Temat 5, 6 m.  Real. - H. Makarewicz. Kombinat. Rejon wielkich pieców. Koksochemia.

PKF 5/55

Temat 1-2.  54 m. Real. - H. Makarewicz. Kombinat. Piece martenowskie. Wsadzarka. Natapianie trzonu próbki. Rozruch pierwszego martena.

PKF 8/55

Temat 1. 25,3 m. Real. - H. Makarewicz. Uruchomienie pierwszego pieca martenowskiego w hucie. Pociąg z pierwszym wsadem. Praca wsadzarki. Surówka w piecu. Pobieranie próbek. Ogólny widok spustu. Twarze hutników.

Temat 2. 12,2 m. Real. - H. Makarewicz. Panorama po kombinacie: koksochemia, rejon wielkich pieców, aglomerownia. Most przeładunkowy na koksochemii.

PKF 14/55

Temat 1. 33,3 m. Real. - H. Makarewicz. Kombinat. Wielkie piece. Koksochemia.

PKF 16/55

Temat 7. 16,2 m. Real. - H. Makarewicz. Kombinat. Sekwencja ujęć wielkich pieców.

PKF 20/55

Temat 4.  33 m. Real. - H. Makarewicz. Hutnicy przebijający otwór. Pierwszy spust stali z drugiego wielkiego pieca.

PKF 26/55

Temat 5. 31,5 m. Real. - H. Makarewicz. Plan ogólny ulicy i osiedla mieszkaniowego. Przed blokami suszy się bielizna. Jezdnie bez chodników. Dzieci bawią się na ulicy (brak placów zabaw).

PKF 42/55

Temat 1-3. 31,5 m. Real. - H. Makarewicz. Plan ogólny kombinatu. Wielkie piece. Budowa stalowni. Uruchomienie czwartego pieca martenowskiego. Lejąca się stal.

PKF 51/55

Temat 4-5.  38 m. Real. - H. Makarewicz. Widok osiedla mieszkaniowego. Ruch uliczny. Gmach nowego teatru.

PKF 52/55

Temat 1. 18 m. Real. - H. Makarewicz. Ostatnie przygotowania do rozruchu walcowni.

MATERIAŁY ROBOCZE - WFD

Poz. 8794. 111 m. Real. - H. Makarewicz. Hala produkcyjna. Praca ulepszonymi narzędziami, punkt racjonalizatorski.

Poz. 9016. 75 m. Real. - H. Makarewicz. Materiał zrealizowany  w Archiwum Dokumentacji Technicznej HiL.

Poz. 9054. 100 m. Real. - H. Makarewicz. Ujęcia koksowni. Robotnicy podpisują Apel Pokoju.

Poz. 9059. 85 m. Real. - H. Makarewicz. Pierwsza próba zgniatacza.

Poz. 9102. 115 m. Real. - H. Makarewicz. Spust stali. Przy piecu pracuje brygada ZMP. Przedszkolaki wręczają brygadzie kwiaty.

Poz. 9103. 65 m. Real. - H. Makarewicz. Pierwsza stal ze zgniatacza.

Poz. 9258. 181 m. Real. - H. Makarewicz. Kombinat. Na pierwszym planie chłop orzący ziemię. Różne ujęcia obiektów produkcyjnych.

Poz. 9317. 140 m. Real. - H. Makarewicz. Budowa stadionu sportowego. Pracują ZMP-owcy w ramach czynu festiwalowego.

Poz. 9365. 120 m. Real. - H. Makarewicz. Kombinat. Sekwencja ujęć z hal produkcyjnych.

Poz. 9412. 160 m. Real. - H. Makarewicz. Delegacja NRD zwiedza Nową Hutę. Wiec, na którym przemawia premier Grotewohl.

Poz. 9433. 60 m. Real. - H. Makarewicz. Ujęcia dzielnic mieszkaniowych. Palny bliskie oraz dalekie poprzez łany zboża i łąki, na których pasą się krowy.

Poz. 9469. 60 m. Real. - H. Makarewicz. Delegacja koreańska zwiedza Nową Hutę, wręcza załodze kombinatu sztandar.

Poz. 9651. 120 m. Real. - H. Makarewicz. Budowa nowych baterii koksowni.

Poz. 9708. 100 m. Real. - H. Makarewicz. Kombinat zwiedzają parlamentarzyści japońscy.

Poz. 9762. 65 m. Real. - H. Makarewicz. Aleksander Zawadzki zwiedza kombinat - rejon wielkich pieców.

Poz. 9906. 113 m. Real. - H. Makarewicz. Ujęcia z odlewni oraz stalowni.

Poz. 9959. 170 m. Real. - H. Makarewicz. Hala walcowni - różne ujęcia.

POEMAT

Dopiero w 1955 roku Polska inaczej spojrzała na Nową Hutę,  a to za sprawą "Poematu dla dorosłych" Adama Ważyka, opublikowanego w Nowej Kulturze 21 lipca 1955 roku:

"[...] Ze wsi, z miasteczek wagonami jadą

zbudować hutę, wyczarować miasto,

wykopać z ziemi nowe Eldorado,

armią pionierską, zbieraną hałastrą

tłoczą się w szopach, barakach, hotelach,

człapią i gwiżdżą w błotnistych ulicach [...].

Wielka migracja przemysł budująca,

nie znana Polsce, ale znana dziejom,

karmiona pustką wielkich słów, żyjąca

dziko z dnia na dzień i wbrew kaznodziejom -

w węglowym czadzie, w powolnej męczarni,

z niej się wytapia robotnicza klasa.

Dużo odpadków. A na razie kasza. [...]"

"Poemat dla dorosłych" spełnia rolę filmowego prologu w dokumencie ”Stalowy bicz” , reż. Irena Wollen, prod. TVP - 1998 r.