#21 Olivier Messiaen

9 kwietnia 2020 r.
online - publikacja w formie wideo

Olivier Messiaen – życie i twórczość. Wykład Spółdzielni Muzycznej contemporary ensamble w ramach cyklu „Otwórz uszy. Tu i teraz”.

Okres Wielkiego Postu i Wielkanocy, wiosny, budzącej do życia naturę, a nawet, lub może przede wszystkim epidemia koronawirusa skłoniły nas do poszukiwań tematu, który korespondowałby z naszą obecną sytuacją. Takie odniesienia znaleźliśmy w twórczości Oliviera Messiaena będącego jednym z tych, którzy położyli podwaliny pod to, co dzisiaj nazywamy muzyką współczesną. Urodzony 10 grudnia 1908 i zmarły 27 kwietnia 1992 roku kompozytor, organista i pedagog był uczniem twórców takich jak Paul Dukas, który zasłynął scherzem symfonicznym "Uczeń Czarnoksiężnika" oraz Karol-Maria Widor, mistrz kompozycji na organy. Messiaen w swojej twórczości łączył mistycyzm, katolicką symbolikę z elementami płynącymi z kultur wschodu i obserwacjami zjawisk natury. Cała jego twórczość jest efektem przeżyć osobistych, choroby i śmierci żony, doświadczeń wojennych oraz rozważań teoretycznych, które doprowadziły Messiaena do opracowania nowych koncepcji dotyczących rytmu, melodii i harmonii, które bardzo mocno przyspieszyły rozwój muzyki europejskiej po II Wojnie Światowej. Jego działalność pedagogiczna wpłynęła na kompozytorów ikonicznych dla muzyki XX w, takich jak Pierre Boulez, Karlheinz Stockhausen, Tristan Murail czy Gyorgy Kurtag.

Jego najbardziej znanym utworem, słusznie uważanym za arcydzieło muzyki współczesnej jest "Kwartet na koniec czasu" (Quatour pour la fin du temps). Utwór na klarnet, skrzypce, wiolonczelę i fortepian, który został skomponowany podczas pobytu kompozytora w niewoli niemieckiej w Stalagu VIIA w Gorlitz, przekłada na język muzyki wizje zaczerpnięte z Apokalipsy oraz wojenne doświadczenia Messiaena. Utwór został prawykonany w rzeczonym obozie jenieckim w styczniu 1941 roku przez kompozytora i jego współwięźniów.

O życiu i twórczości Oliviera Messiaena opowiedzą i zagrają fragmenty Kwartetu na Koniec Czasu: Martyna Zakrzewska - fortepian, Tomasz Sowa - klarnet, Paulina Woś - skrzypce, Jakub Gucik -wiolonczela.

Otwórz Uszy. Tu i Teraz to cykl spotkań edukacyjnych przy muzyce współczesnej. Raz w miesiącu Spółdzielnia Muzyczna contemporary ensemble zaprasza do nowohuckiego Ośrodka Kultury im. C. K. Norwida, gdzie opowiada o najważniejszych nurtach i najciekawszych zjawiskach muzycznych XX i XXI wieku.

Wcześniej w cyklu:
#20: muzyka nowych technologii
#19: Karlheinz Stockhausen i Pierre Boulez
#18: noeklasycyzm
#17: Witold Lutosławski
#16: muzyka industrialna
#15: socrealizm w muzyce, muzyka w socrealizmie
#14: muzyka postinternetowa
#13: muzyka w ciszy, cisza w muzyce
#12: nowe ścieżki dźwięków
#11: ile teatru w muzyce?
#10: muzyka Północy
#9: muzyka po imperium
#8: muzyka improwizowana
#7: muzyka konkretna
#6: polski postmodernizm
#5: minimalizm
#4: Salvatore Sciarrino
#3: Helmut Lachenmann
#2: Luciano Berio
#1: George Crumb

Spółdzielnia Muzyczna contemporary ensemble
Założona w 2014 roku w Krakowie, gdzie ma swoją siedzibę do dziś, Spółdzielnia Muzyczna contemporary ensemble prezentuje klasykę muzyki współczesnej na licznych scenach w mieście i kraju oraz wykonuje najciekawsze dzieła rodzimej muzyki nowej poza granicami Polski. Do czynnego udziału i koncertowania w ramach takich wydarzeń jak Letnie Kursy Muzyki Nowej w Darmstadt, kursy mistrzowskie z ensemble recherche we Freiburgu, Warszawska Jesień czy Sacrum Profanum dochodzi działalność edukacyjna zespołu na polu muzyki najnowszej, a także improwizacja i udźwiękawianie projekcji filmów niemych.

Szczegółowe informacje:
Magdalena Kotula
Ośrodek Kultury im. C. K. Norwida
os. Górali 5, Kraków
m.kotula@okn.edu.pl